Onbehandelde amblyopie bij volwassenen

Amblyopie komt voor bij ongeveer 3% tot 6% van de bevolking, met name bij jonge kinderen. Het is één van de meest voorkomende oogaandoeningen in de ontwikkelde wereld. Als amblyopie niet wordt behandeld kan dit persoonlijke en maatschappelijke consequenties hebben.

De risico’s van niet behandelen

Wanneer tijdige behandeling van amblyopie uitblijft kunnen kinderen ook als volwassene last blijven houden van de visuele beperkingen die amblyopie kan veroorzaken. 

Onbehandelde amblyopie kan leiden tot:

• Verlies van gezichtsscherpte in het luie oog doordat het minder gebruikt wordt

• Verlies of achteruitgang van het binoculair gezichtsvermogen met slechte diepteperceptie tot gevolg

• Een verhoogd risico op verlies van het gezichtsvermogen in het goede oog

Bij mensen met amblyopie is er een dubbel zo grote kans aanwezig op het ontwikkelen van een visuele beperking op latere leeftijd. Die kans is 18% voor mensen met amblyopie en 10% voor mensen met gezonde ogen. Een deel van hen loopt het risico het zicht volledig kwijt te raken.

Lagere kwaliteit van leven

De symptomen van amblyopie worden door veel mensen vooral ervaren bij dagelijkse bezigheden zoals autorijden, traplopen of sporten. Het kan bijdragen aan een verminderde fijne motoriek en een lagere mobiliteit op latere leeftijd.

Een deel van de mensen die leidt aan amblyopie geeft aan dat zij een lagere kwaliteit van leven ervaren. Die kan worden veroorzaakt door gevoelens van angst (bijvoorbeeld om het gezichtsvermogen te verliezen), maar ook door frustratie, depressie, minder sociale contacten en een negatief zelfbeeld. 

Het feit dat amblyopie een aandoening is, die al sinds de kindertijd aanwezig is speelt mogelijk ook een rol. De gevolgen worden al lang gevoeld en in sommige gevallen is iemand op jonge leeftijd gepest door het dragen van een oogpleister.

Carrièremogelijkheden

Naast de psychosociale gevolgen die sommige mensen merken kan amblyopie leiden tot een een verminderd carrièreperspectief. De effecten van amblyopie maken hen minder geschikt voor bepaalde banen en een deel is zelfs helemaal uitgesloten van deelname aan de arbeidsmarkt.

Verschillende categorieën beroepen vereisen een goed gezichtsvermogen. Soms worden er specifieke eisen gesteld aan het gezichtsvermogen en er zijn bedrijfskeuringen. 

Als het gezichtsvermogen wordt gekeurd, dan wordt onder andere gelet op:

• het vermogen om kleuren te onderscheiden

• hoe goed iemand in het donker kan zien

• hoe groot het gezichtsveld is

• de waarneming van diepte

• het onderscheiden van contrasten

Het goed waarnemen van diepte is vaak een vereiste bij het goed en veilig kunnen uitvoeren van bepaalde taken. Denk aan autorijden, het bedienen van groot materieel zoals heftrucks of kranen en het besturen van vliegtuigen en treinen. 

De mogelijkheden voor het uitvoeren van die beroepen zijn beperkt, afhankelijk van de ernst van de symptomen.

Economische impact

Op de maatschappij als geheel heeft amblyopie vooral een economische impact. Er zijn directe en indirecte medische kosten en er is sprake van een potentieel verlies aan productiviteit doordat mensen niet, of niet volledig kunnen deelnemen aan de arbeidsmarkt.

Tot slot

In ontwikkelde landen is het niet nodig om amblyopie onbehandeld te laten, er zijn goede behandelmethodes beschikbaar die kunnen bijdragen aan een verbetering van het gezichtsvermogen. Hoe eerder de behandeling wordt gestart hoe groter de kans op succesvol herstel.