Wat is een lui oog?

Amblyopie – of “lui oog” – is een aandoening waarbij het oog en de hersenen niet goed samenwerken. Kinderen met amblyopie ontwikkelen een goed zicht in het ene oog en slecht zicht in het andere. 3 tot 5% van de kinderen in het Westen heeft een lui oog. In Nederland komen er per jaar ongeveer 6.000 amblyope kinderen bij. In de EU zijn dat er zo’n 155.000 per jaar.

De meeste kinderen met amblyopie zul je niet zo snel horen over hun ogen. Na verloop van tijd raken ze eraan gewend om goed te zien met het ene oog en slecht met het andere.

Wat gebeurt er bij amblyopie?

Vanaf de geboorte vormen de ogen en de hersenen van een kind vitale verbindingen. Alles wat het zicht in één of beide ogen blokkeert of vertroebelt, kan de ontwikkeling van deze verbindingen vertragen of verhinderen.

Als dat gebeurt, herkennen de hersenen de beelden die door de ogen worden aangeboden mogelijk niet volledig met als gevolg dat de hersenen de beelden negeren. Doordat het oog minder wordt gebruikt wordt het zwakker, waardoor het gezichtsvermogen (scherpte) verliest. Dit oog wordt dan “amblyoop” genoemd.

Wat veroorzaakt amblyopie?

Een aantal dingen kan de normale hersen-oogverbindingen verstoren en tot amblyopie of lui oog leiden. Eén van de meest voorkomende problemen is strabisme of scheelzien. In deze toestand dwalen één of beide ogen naar binnen, naar buiten, omhoog of omlaag. Als de ogen niet op één lijn liggen, wordt het “rechte” oog dominanter. De gezichtsscherpte van het rechte oog blijft normaal omdat het oog en de verbinding met de hersenen normaal werken. Het slecht uitgelijnde of zwakkere oog stelt echter niet goed scherp en de hersenen negeren het signaal, wat uiteindelijk leidt tot amblyopie.

Een andere veelvoorkomende oorzaak van amblyopie is anisometropie, ofwel een verschil in refractie-afwijkingen (brilsterkte) tussen beide ogen. Het ene oog is dan ernstig verziend (hypermetropie), bijziend (myopie) of astigmatisch (een vorm van wazig zien). Deze problemen maken het zicht wazig, en het zijn deze wazige beelden die naar de hersenen worden gestuurd. Na verloop van tijd beginnen de hersenen deze beelden te negeren, wat resulteert in amblyopie in één of heel soms beide ogen.

Huidige behandeling.

Allereerst wordt de patiënt voorgeschreven 18 weken een bril te dragen. Na deze periode wordt de behandelmethode gekozen.

Behandelaars hebben op dit moment eigenlijk maar één effectieve methode om amblyopie aan te pakken en dat is het afplakken van het goede oog (occlusie). Gedurende een aantal uren per dag wordt het goede oog met een oogpleister afgedekt zodat het zwakkere oog “harder moet werken” waardoor de neurale paden zich alsnog beter gaan ontwikkelen.

In het geval van lichte en matige amblyopie wordt gestart met 2-4 uur per dag occlusie.

Bij zogenaamde diepe amblyopie wordt gestart met 4-6 uur per dag occlusie.

In beide gevallen geldt dat wanneer er te weinig effect van de behandeling is, het aantal uren afplakken wordt verhoogd.

Als de visus (gezichtsscherpte) van het luie oog met parttime occlusie niet stijgt kan besloten worden tot fulltime afplakken.

verre van ideaal

Onderzoek toont aan: afplakken is om een aantal redenen problematisch.

Een kind met een afgeplakt oog is praktisch een ernstig visueel gehandicapt kind dat onnodig lang (soms jarenlang) met een ouderwetse methode behandeld wordt. En toch is deze occlusietherapie, bij gebrek aan beter, de standaardzorg voor kinderen met amblyopie. Deze benadering is, mits het kind de sticker consequent draagt, weliswaar effectief, maar zeker niet zonder nadelen.

Het onderliggende probleem wordt niet behandeld

Het afplakken van het goede oog draagt niet bij  aan de ontwikkeling van binoculaire visie en kan zelfs het goede oog verzwakken.

Stress voor kind en ouders.

Het dagelijks aanbrengen en ophouden van de pleister leidt vaak tot zeer veel stress.

Impact op sociaal-emotionele ontwikkeling.

Een bril en de oogpleister geven kinderen een gevoel van schaamte, kinderen krijgen negatieve aandacht en worden vaker gepest.

Bijzonder lage therapietrouw.

De compliance (therapietrouw) is bijzonder laag ( minder dan 50%) en behandeling duurt (daarom) vaak onnodig lang, soms meerdere jaren.

Zicht op een nieuwe therapie

Vedea brengt therapeutische dichoptische gaming als benadering van amblyopie naar de praktijk door middel van een software applicatie voor VR-smartphones waarmee speciale games worden gespeeld en oefeningen worden gedaan.

Lees meer